De VLS is sinds 2012 onderdeel van de Federatie van Onderwijsvakorganisaties (FvOv). Vanuit deze federatie wordt zowel op centraal (Minister van OCW, besturenraden zoals PO-raad, VO-raad, MBO-Raad en HBO-raad), als op decentraal niveau (bij de verschillende schoolbesturen) onderhandeld over de arbeidsvoorwaarden van onderwijspersoneel.

Sinds de aansluiting bij de CMHF (Centrale voor Middelbare- en Hogere Functionarissen bij overheid, onderwijs, bedrijven en instellingen) in 1987 is de VLS naast vakvereniging ook vakbond. Zo krijgt naast de vakinhoud ook de collectieve en individuele belangbehartiging een plaats.

De CMHF maakt deel uit van de Vakcentrale voor Professionals (VCP) en vormt samen met CNV en de FNV de werknemersgeleding in de Nederlandse overlegstructuren.

Door de getrapte aansluiting is de VLS onder andere ook vertegenwoordigd in de SER (Sociaal Economische Raad), de StAr (Stichting van de Arbeid) en verwante adviesorganen voor het Kabinet, en in de RWI (raad voor werk en inkomen).

In het algemeen draagt de VLS zorg voor de acceptatie van het vak en de vakinhoud in brede kring; streeft zij naar toereikende faciliteiten zoals voldoende lesuren, goede accommodatie, rechtsbescherming en bekostiging en heeft zij aandacht voor (toekomstige) ontwikkelingen binnen het vakgebied.

Als vakbond biedt zij haar leden specifiek de volgende service:

Collectieve belangenbehartiging
Deze komt ten goede aan alle leden en komt vooral tot stand door het arbeidsvoorwaardelijk overleg binnen de FvOv en door de vertegenwoordiging van de vakbonden in het centrale overleg met de Minister van OCW en het decentrale overleg met de werkgevers, de besturenbonden (CAO-overleg). De VLS wordt in dit centrale overleg indirect vertegenwoordigd en levert zelf onderhandelaars voor het decentrale overleg.

Individuele belangenbehartiging

Adviezen
Het verstrekken van adviezen aan individuele leden van de VLS wordt verzorgd door Remko Littooij. Samen met de juridisch adviseur van de VLS, Mr. H.K. Evers, vormt hij een arbeidsvoorwaardelijk team. Remko Littooij heeft twee momenten in de week telefonisch spreekuur. Deze tijden worden in Kunstzone en op de pagina Helpdesk vermeld. Ook kan men schriftelijk of via e-mail vragen stellen (arbeidsvoorwaarden@oud.vls-muziekdocenten.nl).

Juridische bijstand
Wanneer VLS-leden betrokken raken bij arbeidsrechtelijke zaken die juridische bijstand behoeven, dan weten zij zich gesteund door de hulp van een voor de VLS werkende jurist. Zonodig kunnen ook gerechtelijke procedures onder deze bijstand vallen. Alleen in dat geval hanteert de VLS een half jaar wachttijd voor haar leden, vanaf de ingangsdatum van het lidmaatschap.

Het bestuur van de VLS garandeert de leden steun bij o.a. individuele rechtspositionele zaken die zich kunnen voordoen bij opheffing van scholen, bij urenvermindering, salarisberekening of inschalingen, afvloeiingsregelingen en fusies, vaste- en tijdelijke benoemingen.