Op het vierde tussenproduct van het Ontwikkelteam Kunst & Cultuur van Curriculum.nu. Centraal in dit tussenproduct staan de eerste vier conceptbouwstenen die het team heeft opgesteld op basis van de visie en grote opdrachten.

Algemene feedback

Het ontwikkelteam heeft met de grote opdrachten een hele mooie aanzet gegeven voor het leergebied. De grote opdrachten zijn op dit moment volgens ons nog onvoldoende uitgewerkt om als basis te dienen voor het ontwikkelen van bouwstenen. Daarom is het hard nodig om eerst nog meer aandacht te besteden aan het goed krijgen van de grote opdrachten.

De bouwstenen zijn voor een heel groot deel vakspecifiek en voor een kleiner deel vakoverstijgend. Het uitwerken van bouwstenen zou daarom door een grotere groep (vak-)specialisten moeten gebeuren. Alleen dan krijgen de bouwstenen de kwaliteit die nodig is. Bovendien is uitwerking per vak nodig voor het garanderen van een doorlopende leerlijn en de juiste toenemende complexiteit.

De grote opdrachten en de onderliggende bouwstenen zijn verschillende deelgebieden van het leergebied kunst & cultuur. Over die verschillende deelgebieden is al veel bekend. De al bestaande inzichten worden op dit moment nog veel te weinig gebruikt. Onze aanbeveling is om per grote opdracht experts op dat specifieke gebied te raadplegen.

Het begrip spelenderwijs wordt vaak gebruikt in de tekst. We zijn benieuwd wat het ontwikkelteam daarmee bedoeld. Als dit te maken heeft met de manier waarop dit de leerlingen wordt aangeleerd is het uiteraard iets dat niet in deze tekst thuishoort.

Ten slotte moet ook worden opgemerkt dat het stuk weliswaar iets beter maar nog steeds erg slecht leesbaar is voor docenten die niet de discussies hebben meegemaakt die het ontwikkelteam heeft gevoerd. Het eigen vak is nog steeds nauwelijks herkenbaar en dat is niet opgelost door het ergens een keer te noemen. Ook wordt het stuk met mooie begrippen ingewikkeld gemaakt. Er wordt met veel woorden onvoldoende duidelijk gemaakt wat het ontwikkelteam bedoelt en dan blijft het gissen en interpreteren. Dat maakt het heel moeilijk goede feedback te geven. Ook heeft het ervoor gezorgd dat docenten afhaken en hen de moed in de schoenen zakt. We hebben dat de vorige keer ook al aangegeven maar we zien nauwelijks verbetering. Ook zien we weinig terug van de feedback die we in de vorige feedbackloop hebben gegeven.

Vragen

Vragen over raamwerk voor bouwstenen (vraag 1 en 2)

1. Welke bouwste(e)n(en) mist u in het raamwerk als uitwerking van de grote opdrachten? Licht uw antwoord toe.

Deze vraag is op dit moment niet te beantwoorden omdat de bouwstenen direct aan de grote opdrachten zijn gekoppeld. Alleen de eerste grote opdracht is opgedeeld in verschillende bouwstenen, maar die zijn nog niet uitgewerkt.

Met deze vraag wordt dus in feite hetzelfde gevraagd als in de vorige feedbackloop.

De feedback die we toen hierover hebben gegeven is niet terug te zien.

2. Welke bouwstenen in het raamwerk vindt u als uitwerking van de grote opdrachten niet nodig? Licht uw antwoord toe.

Deze vraag is op dit moment niet te beantwoorden omdat de bouwstenen direct aan de grote opdrachten zijn gekoppeld. Alleen de eerste grote opdracht is opgedeeld in verschillende bouwstenen, maar die zijn nog niet uitgewerkt.

Met deze vraag wordt dus in feite hetzelfde gevraagd als in de vorige feedbackloop.

De feedback die we toen hierover hebben gegeven is niet terug te zien.

Vragen over bouwsteen 2.1 Geef vorm aan verhalen door artistieke expressie (vraag 3 t/m 5)

3. Deze bouwsteen komt voort uit Grote Opdracht 2 (met dezelfde titel). Hoe kan deze bouwsteen, nog passender worden uitgewerkt? Licht uw antwoord toe.

De opbouw (van persoonlijk naar collectief, van lokaal naar mondiaal, etc.) wordt lineair opgevat. De vraag is of dit zo eenvoudig is. Veel van deze ontwikkelingen zijn eerder cyclisch dan lineair.

Verder voegt de beschrijving bij de bouwsteen op dit moment weinig toe behalve dat wat al erg voor de hand ligt.

Er is behoefte aan een duidelijkere uitwerking van wat bedoeld wordt met ‘verhalen’.

Ook vraagt deze bouwsteen om een uitwerking specifiek voor muziek om een doorlopende leerlijn te garanderen. De vaardigheden behorend bij deze bouwsteen zijn namelijk voor een deel vakspecifiek.

4. Zijn er bij deze bouwsteen in een bepaalde fase kennis en vaardigheden die u toe zou willen voegen of zou willen schrappen? Licht uw antwoord toe voor de fases 1 (po-ob), 2 (po-bb) en/of 3 (vo-ob).

Dat is pas echt te zeggen als kennis en vaardigheden concreter worden beschreven worden. Het wordt nu onvoldoende duidelijk wat er bedoeld wordt. Bijvoorbeeld de vaardigheid reflecteren: hoe bouwt zich dat door de verschillende fases heen op? Daarnaast is het wellicht voor fase 1 wel te hoog gegrepen om te vanuit eigen verbeeldingskracht bewust te reflecteren.

Het gaat er hierbij om dat er moet worden gekeken welke kennis en vaardigheden op welke leeftijd zouden moeten worden ontwikkeld bij leerlingen. Dat zou vanuit wetenschappelijke inzichten moeten worden onderbouwd.

5. Hoe kan de verdeling van de voorgestelde kennis en vaardigheden voor po en vo onderbouw worden verbeterd? Licht uw antwoord toe.

Het kan worden verbeterd door het te concretiseren: het verschil tussen de verschillende fases moet duidelijker worden beschreven.

Vragen over bouwsteen 3.1 Versterk technieken en artistieke vaardigheden (vraag 6 t/m 8)

6. Deze bouwsteen komt voort uit Grote Opdracht 3 (met dezelfde titel). Hoe kan deze bouwsteen, nog passender worden uitgewerkt? Licht uw antwoord toe.

De bouwsteen is op dit moment te beperkt uitgewerkt en vraagt voor muziek om een specifieke uitwerking omdat kennis en vaardigheden in deze bouwsteen vakspecifiek zijn. Dit is nodig om een doorlopende leerlijn te garanderen.

Ook is de bouwsteen op dit moment weinig concreet. Een voorbeeld: van eenvoudig en beperkt naar rijker en gespecialiseerd is natuurlijk een open deur.

7. Zijn er bij deze bouwsteen in een bepaalde fase kennis en vaardigheden die u toe zou willen voegen of zou willen schrappen? Licht uw antwoord toe voor de fases 1 (po-ob), 2 (po-bb) en/of 3 (vo-ob).

Het verschil tussen de verschillende niveaus moet veel duidelijker en veel specifieker.

8. Hoe kan de verdeling van de voorgestelde kennis en vaardigheden voor po en vo onderbouw worden verbeterd? Licht uw antwoord toe.

Het kan worden verbeterd door het te concretiseren: het verschil tussen de verschillende fases moet duidelijker worden beschreven.

Vragen over bouwsteen 7.1 Kunst- en cultuurervaringen leiden tot interactie (vraag 9 t/m 11)

9. Deze bouwsteen komt voort uit Grote Opdracht 7 (met dezelfde titel). Hoe kan deze bouwsteen, nog passender worden uitgewerkt? Licht uw antwoord toe.

Over dit onderwerp is al veel theorievorming, die nauwelijks terugkomt of zelfs tegenstrijdig is aan de uitwerking van de bouwsteen. Zo is de beweging van concreet naar abstract uiterst dubieus te noemen.

Ook is de beschreven complexiteit eerder cyclisch dan lineair.

10. Zijn er bij deze bouwsteen in een bepaalde fase kennis en vaardigheden die u toe zou willen voegen of zou willen schrappen? Licht uw antwoord toe voor de fases 1 (po-ob), 2 (po-bb) en/of 3 (vo-ob).

Eén van onze leden oppert onderstaand idee, wellicht is het bruikbaar.
Van verwonderen (fase 1) naar bewonderen (fase 2) naar benaderen (fase 3). Daarbij is verwonderen gericht op de verschijnselen, dus natuur en kunst en cultuur, waarbij zintuigen geschoold worden om er ervaringen en belevingen mee op te doen.
Bewonderen is vervolgens op de mensen gericht die erin en ermee werken, zoals bijvoorbeeld boeren, bouwers en kunstenaars. Daarbij kunnen ontmoetingen in verhalen of in het echt plaats vinden.
Benaderen is gericht op het zelf doen, het zelf in de rol kruipen van de maker, maar dan met groeiend zelfbewustzijn, dus vanuit een idee, gevoel. Daarbij hoort ook het meer analytisch naar een kunstwerk kijken/luisteren hoe het is gemaakt en waarom welke keuzes gemaakt zijn.

11. Hoe kan de verdeling van de voorgestelde kennis en vaardigheden voor po en vo onderbouw worden verbeterd? Licht uw antwoord toe.

Het kan worden verbeterd door het te concretiseren: het verschil tussen de verschillende fases moet duidelijker worden beschreven.

Vragen over bouwsteen 8.1 Presenteer werk (vraag 12 t/m 14)

12. Deze bouwsteen komt voort uit Grote Opdracht 8 (met dezelfde titel). Hoe kan deze bouwsteen, nog passender worden uitgewerkt? Licht uw antwoord toe.

De zinssnede “leren onder meer het lichaam en/of stem te gebruiken om een boodschap kracht bij te zetten (embodiment)” suggereert dat embodiment daarvoor bedoeld is. Embodiment is impliciet voor het denken en handen in bijvoorbeeld muziek.

13. Zijn er bij deze bouwsteen in een bepaalde fase kennis en vaardigheden die u toe zou willen voegen of zou willen schrappen? Licht uw antwoord toe voor de fases 1 (po-ob), 2 (po-bb) en/of 3 (vo-ob).

Het kan worden verbeterd door het te concretiseren: het verschil tussen de verschillende fases moet duidelijker worden beschreven.

14. Hoe kan de verdeling van de voorgestelde kennis en vaardigheden voor po en vo onderbouw worden verbeterd? Licht uw antwoord toe.

Het kan worden verbeterd door het te concretiseren: het verschil tussen de verschillende fases moet duidelijker worden beschreven.

15. Zijn er voor de bovenbouw van het vo bij bepaalde bouwstenen aanbevelingen die u toe zou willen voegen of zou willen schrappen in het kader van de doorgaande leerlijn? Noem de bouwsteen en licht uw antwoord toe.

Ja, we doen daar graag aanbevelingen in want daar hebben veel docenten veel goede ideeën over. Maar dat lukt niet in de korte tijd van deze feedbackloop. We zijn door Curriculum.nu gevraagd om een bovenbouwnotitie te gaan schrijven. Dat gaan we doen. De bovenbouwnotitie zal rond de zomervakantie klaar zijn.