Zit er muziek in ons nieuwe onderwijs?

Nog geen reden voor een loftrompet.

Er ligt een mooi resultaat van het ontwikkelteam Kunst & Cultuur van curriculum.nu voor de inrichting van het onderwijs van de toekomst. Het biedt veel kansen aan het onderwijs in kunst en cultuur. Maar muziekdocenten zijn bezorgd. Zit er nog muziek in het onderwijs van de toekomst?

Sinds het voorjaar 2018 werken zo’n 150 leraren en schoolleiders in ontwikkelteams binnen negen leergebieden aan voorstellen voor de herziening van de landelijke kerndoelen en eindtermen voor het primair en voortgezet onderwijs. Het is voor het eerst dat de kerndoelen in samenhang worden herzien, en dat leraren uit het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs en het speciaal onderwijs hierbij zélf aan zet zijn.

Donderdag 10 oktober presenteren deze ontwikkelteams hun voorstellen over de toekomst van ons onderwijs, waarna minister Arie Slob van onderwijs deze opbrengsten in ontvangst neemt. Dat is een feestelijk moment. Voor het leergebied Kunst & Cultuur is een ambitieus advies ontstaan waarin het leergebied als samenhangend geheel wordt beschreven. Het stelt lofwaardige doelen voor het PO en de onderbouw van het VO die meer mogelijkheden bieden dan de huidige kerndoelen. Maar mogelijkheden zijn nog geen verworvenheden.

De VLS heeft de afgelopen periode namens de muziekdocenten goed onderbouwde adviezen gegeven aan het ontwikkelteam Kunst & Cultuur om te komen tot een breed gedragen visie, tot zinvolle bouwstenen en haalbare opdrachten. Wat nu ter tafel ligt biedt zeker kansen op deugdelijk onderwijs binnen dit leergebied. Het geeft echter geen enkele garantie op goed muziekonderwijs. Daarom is het van groot belang dat in de vervolgfase gehoor wordt gegeven aan de nadrukkelijke eis van de vakvereniging dat goed muziekonderwijs wordt geborgd.

In 2014 gaf het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de opdracht aan Commissie Gehrels om een handreiking op te stellen voor het muziekonderwijs op de basisschool. In deze Handreiking Muziekonderwijs staan concrete actiepunten om de doelstelling, structureel muziekonderwijs voor alle 1,6 miljoen basisschoolkinderen, te bereiken. Deze impuls ‘Meer Muziek in de Klas’, mede gedragen door koningin Maxima en Joop van den Ende wordt inmiddels overal in het PO omarmt.

De VLS vindt het zonde dat deze impuls en de goede ervaringen die daarin zijn opgedaan in het vandaag aangeboden advies niet te zien is en wil in het vervolgtraject vastgelegd zien dat alle leerlingen in ons land elke week minimaal een uur muziekles krijgen van een bekwame leerkracht. Dat geldt ook voor de onderbouw van het VO. Daarvoor moet een doorgaande leerlijn muziek worden ontwikkeld met heldere richtlijnen voor het vak op zich. Samenhang tussen de vakken kan pas vruchtbaar zijn wanneer deze vakken afzonderlijk staan als een huis. Dat heeft tijd, faciliteiten en inspanning nodig. De muziekimpuls is een ideale voorbereiding om nu tot formulering van structurele condities over te gaan. De VLS pleit daarnaast voor kwaliteitsverbetering en het terugdringen van overladenheid door het loskoppelen van de vakken muziek en cultuurgeschiedenis (Kunst Algemeen) in de bovenbouw van het VO.

Muziek moet je doen en dat willen de leerlingen ook het liefst. Muziek moet klinken. De VLS wil de kansen die curriculum.nu biedt grijpen en werken aan een eigentijds muziekonderwijs. Dat kan niet zonder afspraken over vakspecifieke doelen en doorlopende leerlijnen die vastgelegd zijn in duidelijke kwaliteitskaders. Pas als die er zijn zit er werkelijk muziek in het onderwijs van de toekomst.

Wij bedanken alle leden en leraren die in het traject van curriculum.nu hebben meegedacht en feedback hebben geven op de voorstellen van het ontwikkelteam Kunst & Cultuur. Dankzij deze inbreng staat de visie van de muziekleraren, verwoord door de VLS, als een huis.